Οι εμφράξεις οπών και σχισμών (sealants) παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και τον έλεγχο της παιδικής τερηδόνας στα βοθρία και τις αύλακες των νεογιλών και μόνιμων δοντιών. Τοποθετούνται σε δόντια που δεν έχουν τερηδονιστεί, όσο το δυνατόν νωρίτερα αυτά εμφανίζονται στο στόμα για να προστατέψουν τις επιφάνειες των δοντιών που είναι επιρρεπείς στην τερηδόνα. Πρόκειται για μία εντελώς ανώδυνη διαδικασία, γρήγορη και εύκολη, κατά την οποία τοποθετείται σύνθετη ρητίνη σε υγρή μορφή σε όλο το βάθος των αυλάκων , ώστε να διεισδύει στις οπές και σχισμές των δοντιών.

Εμφράξεις οπών και σχισμών (sealants)

Τα sealants παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και τον έλεγχο της παιδικής τερηδόνας στα βοθρία και της αύλακες των νεογιλών και μόνιμων δοντιών.
Για να προστατέψουν τις επιφάνειες των δοντιών που είναι επιρρεπείς στην τερηδόνα, τα sealants καλό είναι να τοποθετούνται σε δόντια που δεν έχουν τερηδονιστεί όσο το δυνατόν νωρίτερα αυτά εμφανίζονται στο στόμα.

Τι είναι οι εμφράξεις οπών και σχισμών (sealants);

Πρόκειται για υλικό που μοιάζει με λευκό σφράγισμα σε υγρή μορφή που όταν πολυμερίζεται σκληραίνει (πήζει) και χρησιμοποιείται για να εξαλείψει τις αύλακες και τα βοθρία των οπισθίων δοντιών.

Πότε τοποθετείται;

Μπορεί να τοποθετηθεί οποιαδήποτε στιγμή μετά την ανατολή των μόνιμων γομφίων δοντιών, δηλαδή μετά τα 6 χρόνια που ανατέλλουν οι μόνιμοι κάτω γομφίοι.

Πώς τοποθετούνται;

Πρόκειται για μία εντελώς ανώδυνη διαδικασία κατά την οποία τοποθετείται ένα ζελέ πάνω στη μασητική επιφάνεια του δοντιού που την προετοιμάζει για να κολλήσει καλύτερα το υλικό. Στη συνέχεια ξεπλένεται και στεγνώνεται και τοποθετείται το υλικό που είναι συνήθως διάφανο και σε υγρή μορφή και σκληραίνει με τη χρήση υπεριώδους ακτινοβολίας (ειδικό μπλε φως που χρησιμοποιείται και για τα λευκά σφραγίσματα).

Εκτός από τις εμφράξεις οπών και σχισμών τι άλλο μπορεί να κάνει κάποιος για να μειώσει την προδιάθεση για την εμφάνιση τερηδόνας στα δόντια;

Η σωστές διατροφικές συνήθειες σε συνδυασμό με την καλή στοματική υγιεινή είναι το α και το ω.
Επίσης η φθορίωση βοηθάει στην πρόληψη της τερηδόνας.

Οι εμφράξεις οπών και σχισμών βρίσκονται στο γενικότερο πλαίσιο πρόληψης της παιδικής τερηδόνας, το οποίο επίσης περιλαμβάνει σωστές διατροφικές συνήθειες, καλή στοματική υγιεινή, τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο και φθορίωση. Μελέτες έχουν αποδείξει πως το φθόριο όταν εφαρμόζεται στα δόντια κατά την ανάπτυξή τους, ενισχύει το σμάλτο, προλαμβάνει τη φθορά, και τα καθιστά πιο ανθεκτικά στην επίδραση της οδοντικής πλάκας. Η διαδικασία είναι πολύ απλή και σύντομη. Η εφαρμογή του φθορίου μπορεί να γίνει με ειδικά δισκάρια ή σε μορφή βερνικιού με πινελάκι. Είναι μία ιδιαίτερη χρήσιμη θεραπεία για παιδιά μεταξύ 6 και 15 ετών, την περίοδο δηλαδή που σχηματίζονται και βγαίνουν τα μόνιμα δόντια. Ανάλογα με τον τερηδονικό κίνδυνο τερηδονικής προσβολής, η φθορίωση των δοντιών γίνεται 2 με 4 φορές τον χρόνο.

Δισκάρια φθορίωσης με τζελ που τοποθετούνται στο στόμα για λίγα λεπτά για να προλαμβάνουν την προσβολή των δοντιών από τερηδόνα.

Εμφράξεις Σύνθετης Ρητίνης

Πρόκειται για άσπρα σφραγίσματα που γίνονται και σε παιδάκια μετά την αφαίρεση της τερηδόνας.

Ανοξείδωτες στεφάνες: Οι ανοξείδωτες στεφάνες είναι προκατασκευασμένες φόρμες που προσαρμόζονται σα θήκες σε μεμονωμένα δοντάκια.Ενδείκνυνται όταν υπάρχει μεγάλη τερηδονική προσβολή, απομεταλλικοποίηση ή βλάβες αναπτυξιακές των δοντιών, οπότε το δόντι είναι επιρρεπές σε κάταγμα. Η στεφάνη θα διατηρηθεί έως να πέσει το νεογιλό δοντάκι και το παιδάκι δε θα χρειαστεί να υποστεί καμία περαιτέρω επέμβαση στο ίδιο δόντι.
Πολφοτομή (παιδική απονεύρωση): Η πολφοτομή είναι μία διαδικασία που απαιτεί την αφαίρεση τμήματος του νεύρου που έχει μολυνθεί. Ο υπόλοιπος ζωντανός ιστός μετά υφίσταται θεραπεία για να διατηρήσει τη λειτουργία του δοντιού.

ΟΔΗΓΙΕΣ
Οδηγίες Στοματικής Υγιεινής (ΟΣΥ)

⦁ Ξεκινήστε με σωστό βούρτσισμα.
⦁ Τοποθετήστε την οδοντόβουρτσα με γωνία ώστε οι τρίχες της να πιέζονται ελαφρά μεταξύ ούλων και δοντιών και κάντε μικρές επιτόπιες δονήσεις.
⦁ Βουρτσίστε όλα τα πάνω και τα κάτω δόντια.
⦁ Βουρτσίστε με τον ίδιο τρόπο τις εσωτερικές επιφάνειες των άνω δοντιών.
⦁ Χρησιμοποιήστε την άκρη της οδοντόβουρτσας για να βουρτσίσετε πίσω από τα μπροστινά δόντια.
⦁ Βουρτσίστε με μικρές επιτόπιες δονητικές κινήσεις και τις εσωτερικές επιφάνειες των κάτω δοντιών.
⦁ Με ήπιες παλινδρομικές κινήσεις (μπρος πίσω) βουρτσίστε τις μασητικές επιφάνειες των δοντιών πάνω και κάτω.
⦁ Βουρτσίστε μαλακά τη γλώσσα σας με κίνηση από πίσω προς τα εμπρός για να απομακρύνετε τα μικρόβια και να φρεσκάρετε την αναπνοή σας.

⦁ Ολοκληρώστε με στοματικό διάλυμα (φθοριούχο ή χλωρεξιδίνης 0,12% ή 0,20%) ανάλογα με τις οδηγίες του οδοντιάτρου σας.
⦁ Ρωτήστε τον οδοντίατρό σας μήπως χρειάζεστε εξειδικευμένο προϊόν (διάλυμα ή ζελέ) με φθόριο ή χλωρεξιδίνη για επιπλέον προστασία από την τερηδόνα ή φλεγμονή των ούλων (ουλίτιδα/περιοδοντίτιδα) αντίστοιχα. Σε περίπτωση που τα διαστήματα μεταξύ των δοντιών είναι μεγάλα, πιθανώς να είναι απαραίτητα και τα μεσοδόντια βουρτσάκια με ή χωρίς gel, τα οποία πέραν του νήματος βοηθούν στην απομάκρυνση της πλάκας στα σημεία αυτά.
⦁ Βουρτσίζετε τα δόντια σας τουλάχιστον 2 φορές την ημέρα με φθοριούχο οδοντόκρεμα και χρησιμοποιείτε οδοντικό νήμα μία φορά την ημέρα.
⦁ Κάνετε συχνούς οδοντιατρικούς ελέγχους για να προλάβετε και να αντιμετωπίσετε έγκαιρα οποιοδήποτε πρόβλημα με λιγότερο πόνο και κόστος.
⦁ Ακολουθήστε ισορροπημένη διατροφή. Αποφεύγετε τις ζαχαρούχες τροφές, ιδιαίτερα στα ενδιάμεσα των γευμάτων. Προτιμήστε να καταναλώνετε ζαχαρούχες τροφές αμέσως μετά τα κυρίως γεύματα, για να μειώνετε την έκθεση των δοντιών σας στα οξέα και όχι ανάμεσα από αυτά.
⦁ Χρησιμοποιείτε προϊόντα στοματικής υγιεινής που περιέχουν φθόριο.
⦁ Συμβουλευτείτε τον οδοντίατρό σας για την ανάγκη τοπικής εφαρμογής φθορίου (φθορίωση) στο οδοντιατρείο.

Στοματική Υγεία σε παιδιά

Επιβλέπετε τις πρακτικές στοματικής υγιεινής των παιδιών σας μέχρι την ηλικία των 8 ετών. Έτσι διασφαλίζεται η σωστή φροντίδα και η προσοχή που χρειάζονται. Ξεκινήστε τη στοματική φροντίδα του παιδιού σας, όταν είναι ακόμα βρέφος.
Τα πρώτα δόντια (νεογιλά) είναι πολύ σημαντικά και το βούρτσισμα των δοντιών είναι μια σημαντική συνήθεια που πρέπει να ξεκινάει μόλις ανατείλει το πρώτο δόντι του παιδιού. Βουρτσίστε το δόντια του παιδιού σας για 2 λεπτά 2 φορές την ημέρα με φθοριούχο οδοντόκρεμα και ειδικά πριν πάνε για ύπνο. Αυτό θα βοηθήσει το παιδί σας να αποφύγει προβλήματα στοματικής υγείας στο μέλλον. Προβλήματα στοματικής υγείας μπορεί να έχουν επίδραση στην ανάπτυξη και την ευεξία του παιδιού σας, όπως για παράδειγμα προβλήματα κατά τη μάσηση και την κατάποση πόνο και δυσφορία, ανήσυχες νύχτες, κόπωση και ελλειπή συγκέντρωση, χαμηλή αυτοεκτίμηση και αποφυγή χαμόγελου.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Διακόψτε τη χρήση μπιμπερό, όσο πιο νωρίς είναι δυνατό και εκπαιδεύστε το παιδί σας να πίνει από το ειδικό για παιδιά ποτηράκι. Βουρτσίζετε πάντοτε τα δόντια του παιδιού μετά τη χρήση μπιμπερό. Περιορίστε τα γεύματα των παιδιών σε 5 την ημέρα (3 κυρίως και 2 ενδιάμεσα) . Αποφεύγετε τις τροφές με πολλή ζάχαρη και αποφεύγετε να προσθέτετε ζάχαρη στην τροφή ή το γάλα του παιδιού σας. Προτιμήστε υγιεινά snacks, όπως φρούτα και λαχανικά. Πολύ καλή επιλογή επίσης είναι το τυρί. Αποφύγετε να αφήνετε το παιδί σας να πίνει αναψυκτικά και χυμούς. Φροντίστε να πίνει αρκετό νερό!

ΒΟΥΡΤΣΙΣΜΑ
Τα δόντια του παιδιού πρέπει να βουρτσίζονται δύο φορές την ημέρα Το βούρτσισμα είναι σημαντικό γιατί αφαιρεί την πλάκα από την επιφάνεια των δοντιών. Η πλάκα δημιουργείται από τη διαρκώς αυξανόμενη συσσώρευση βακτηρίων. Αν δεν απομακρύνεται η πλάκα μπορεί να παράγει οξέα που οδηγούν σε τερηδόνα. Η οδοντική πλάκα είναι επίσης η κύρια αιτία της ουλίτιδας. Το σωστό βούρτσισμα με φθοριούχο οδοντόκρεμα είναι ένας αποδεδειγμένος τρόπος για την πρόληψη της τερηδόνας και της ουλίτιδας. Ξεκινήστε να βουρτσίζετε τα δόντια των παιδιών σας, αμέσως μόλις εμφανιστεί το πρώτο τους δόντι. Αντιμετωπίστε το βούρτσισμα σαν μία καθημερινή συνήθεια, και βεβαιωθείτε ότι βουρτσίζετε όλα τα δόντια, χωρίς να ξεχνάτε τα πίσω δόντια (γομφίους). Καλό είναι να βοηθάτε τα παιδιά μέχρι την ηλικία 7-8, γιατί δε μπορούν όταν είναι πιο μικρά να βουρτσίσουν σωστά. Διαλέξτε οδοντόβουρτσα με μικρή κεφαλή και μαλακές τρίχες. Μη μοιράζεστε ποτέ την οδοντόβουρτσα και αντικαταστήστε τη κάθε 3 μήνες ή νωρίτερα αν έχει φθαρεί. Χρησιμοποιείτε την κατάλληλη για κάθε ηλικία φθοριούχο οδοντόκρεμα.

ΟΔΟΝΤΙΚΟ ΝΗΜΑ
Η χρήση του οδοντικού νήματος βοηθάει στην απομάκρυνση της οδοντικής πλάκας από τις περιοχές ανάμεσα στα δόντια που η οδοντόβουρτσα δε μπορεί να καθαρίσει. Η τακτική χρήση νήματος μπορεί να συμβάλλει στην εδραίωση καλών συνηθειών για το μέλλον.

ΤΑΚΤΙΚΟΙ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ
Ιδανικά τα παιδιά πρέπει να κάνουν την πρώτη τους επίσκεψη στον οδοντίατρο στην ηλικία του ενός έτους. Αυτό θα τα βοηθήσει να εξοικειωθούν με το περιβάλλον του οδοντιατρείου και εσείς θα πάρετε σημαντικές πληροφορίες και συμβουλές. Συζητήστε με τον οδοντίατρο πώς να παρέχετε τη σωστή στοματική φροντίδα στο παιδί σας και ζητήστε πληροφορίες για τις οδοντόκρεμες, οδοντόβουρτσες, οδοντικό νήμα και τις καλύψεις οπών και σχισμών (sealants).